Tìm hiểu về nghĩa trang Quân Đội Biên Hoà

Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa, còn được biết đến với tên gọi Nghĩa trang Quốc gia Biên Hòa trước năm 1975, là một di tích lịch sử quan trọng gắn liền với Quân lực Việt Nam Cộng hòa (VNCH). Đây là nơi an nghỉ của hàng ngàn tử sĩ và sĩ quan VNCH đã hy sinh trong Chiến tranh Việt Nam.

Sau năm 1975, nghĩa trang được đổi tên thành Nghĩa trang Nhân dân Bình An (hay Nghĩa trang Bình An) và trải qua nhiều biến đổi về quản lý cũng như tình trạng bảo tồn. Nghĩa trang không chỉ là biểu tượng của sự hy sinh mà còn phản ánh quá trình hòa hợp dân tộc ở Việt Nam hiện đại.

Dưới đây là thông tin chi tiết về lịch sử, vị trí, quy mô, số lượng mộ và bối cảnh hiện nay, mà đội ngũ biên tập viên của nghĩa trang Sala Garden tổng hợp dựa trên các nguồn tài liệu đáng tin cậy.

Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa

Trước khi đi vào bài viết thì chúng tôi muốn thể hiện về quan điểm trung lập trong bài viết này. Điều đó thể hiện bằng các thông tin mang tích xác thực và chính xác.

Những người lính ngã xuống dù là bên nào thì đều đáng được tưởng nhớ và tôn vinh. Cách riêng đối với người lĩnh VNCH trong bài viết này.

Hiện nay nghĩa trang Sala Garden vẫn tiếp nhận nhiều thân nhân có mong muốn di dời phần mộ từ các nghĩa trang cũ sang một nơi khác “mồ yên mả đẹp”. Quý độc giả và khách hàng có nhu cầu vui lòng liên hệ theo Hotline và biểu mẫu liên hệ trên website để được hỗ trợ tốt nhất.

Lịch sử hình thành và phát triển

Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa được khởi công xây dựng vào tháng 11 năm 1967, dưới thời VNCH, với mục đích làm nơi an nghỉ cho các tử sĩ của Quân lực VNCH. Trước đó, vào năm 1965, ý tưởng xây dựng nghĩa trang đã được hình thành để đáp ứng nhu cầu mai táng ngày càng tăng do chiến tranh leo thang.

Thiết kế do kiến trúc sư Lê Văn Mậu đảm nhận, với giai đoạn thi công kéo dài sáu năm và chi phí khoảng 100 triệu đồng tiền VNCH (tính theo thời giá năm 1973). Nghĩa trang được mô phỏng theo hình con ong, tượng trưng cho sự cần mẫn và hy sinh của người lính.

Một trong những công trình nổi bật là tượng “Thương Tiếc” (hay “Tiếc Thương”), cao 5 mét, được dựng năm 1966 bởi nhà điêu khắc Nguyễn Thanh Thu. Tượng khắc họa hình ảnh một người lính ngồi cúi đầu, biểu tượng cho nỗi đau mất mát của dân tộc. Ngoài ra, còn có Nghĩa Dũng Đài – một tháp xi măng cao 43 mét ở trung tâm nghĩa trang, cùng với đền Tử sĩ trên ngọn đồi thấp và cổng tam quan. Nghĩa trang không chỉ chôn cất quân nhân mà còn các quan chức, sĩ quan cao cấp, thành viên lập pháp, hành pháp và tư pháp của VNCH.

Trong giai đoạn chiến tranh cao điểm, nghĩa trang tiếp nhận số lượng lớn tử sĩ. Đặc biệt, vào Tết Mậu Thân 1968 và Chiến dịch Xuân – Hè 1972 (hay Mùa hè đỏ lửa), nghĩa trang đã tiếp nhận hơn 10.000 chiến sĩ trận vong, khiến nơi đây trở thành biểu tượng của sự hy sinh anh dũng.

Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, khi VNCH sụp đổ, nghĩa trang rơi vào tình trạng bị bỏ hoang và phá hoại nghiêm trọng. Quân miền Bắc tiếp quản và đổi tên thành Nghĩa trang Bình An. Tượng “Thương Tiếc” bị kéo đổ và ném xuống sông Đồng Nai, nhưng mắc kẹt nên sau đó được chuyển đến sân vận động quận Dĩ An và bị úp kín. Nghĩa Dũng Đài bị cắt cụt một đoạn, nhiều mộ bia bị đập phá, san bằng hoặc dùng làm vật liệu xây dựng (như lát lối đi ở các cơ quan tại Sài Gòn).

Nghĩa trang bị coi là khu vực quân sự nhạy cảm, cấm thân nhân thăm viếng và trùng tu trong nhiều năm, dẫn đến tình trạng hoang phế với cỏ dại mọc um tùm.

Năm 1976-1983, nhiều mộ bia của lính và 8 vị tướng lãnh bị phá hủy hoàn toàn. Đến năm 1988, có tin đồn nghĩa trang sẽ bị san bằng, khiến thân nhân cải táng hơn 2.000 mộ phần. Đến cuối năm 2006, theo Quyết định 1568/QĐ-TTg ngày 27 tháng 11 năm 2006 của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam, nghĩa trang được chuyển giao từ Quân khu 7 (Bộ Quốc phòng) sang quản lý dân sự của tỉnh Bình Dương, nhằm mục đích dân sự hóa và phát triển kinh tế – xã hội. Điều này đánh dấu bước ngoặt trong việc hòa giải dân tộc.

Từ năm 2007, các nỗ lực trùng tu bắt đầu với sự tham gia của chính quyền địa phương, cộng đồng hải ngoại (như Sáng hội Việt-Mỹ – VAF, Hội Nạng Gỗ ở Pháp) và thân nhân. Năm 2014, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Thanh Sơn dẫn đoàn kiều bào thăm viếng, thể hiện thiện chí hòa giải.

Vị trí địa lý

Nghĩa trang tọa lạc tại phường Bình An, thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương, Việt Nam (trước đây thuộc địa phận Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, nhưng sau điều chỉnh hành chính nay thuộc Bình Dương). Vị trí cụ thể nằm trên một ngọn đồi thấp, giữa xa lộ Biên Hòa – Sài Gòn (nay là Quốc lộ 1A), phía Đông Bắc Thành phố Hồ Chí Minh.

Tọa độ địa lý: 10°53′21″B 106°48′37″Đ (10.889282; 106.810327). Khu vực này cách trung tâm TP. Hồ Chí Minh khoảng 20-25 km, dễ dàng tiếp cận qua đường cao tốc.

Quy mô và thiết kế

Ban đầu, nghĩa trang có diện tích 125 ha, được phân chia thành tám khu từ A đến I, với thiết kế hình con ong để tối ưu hóa không gian. Quy hoạch ban đầu dự trù sức chứa lên đến 30.000 mộ phần, tương đương với nghĩa trang quốc gia Arlington của Mỹ. Tuy nhiên, đến năm 1975, chỉ sử dụng khoảng 1/3 diện tích. Hiện nay, diện tích còn lại khoảng 58 ha, sau khi một phần đất được chuyển mục đích sử dụng (như xây trường dạy nghề). Các công trình chính bao gồm đền Tử sĩ, cổng tam quan, Nghĩa Dũng Đài và các khu mộ được xây bằng xi măng.

Số lượng mộ

Theo các tài liệu, đến thời điểm tháng 4 năm 1975, nghĩa trang đã chôn cất khoảng 16.000 đến 18.318 mộ phần, chủ yếu là tử sĩ từ các trận chiến lớn như Tết Mậu Thân và Mùa hè 1972. Trong đó, hơn 8.000 mộ đã được xây dựng hoàn chỉnh. Sau năm 1975, do phá hoại và cải táng, số lượng mộ giảm đáng kể. Hiện nay, ước tính còn khoảng 10.000 đến 12.000 mộ, với phân nửa mất bia mộ hoặc hư hỏng. Khoảng 2.000 bộ hài cốt đã được thân nhân cải táng và chuyển đi nơi khác. Trước năm 2006, khoảng 12.000 mộ bị mất nắp xi măng do thời gian và phá hoại.

Tình trạng hiện nay của nghĩa trang Quân Đội Biên Hoà

Hiện nay, Nghĩa trang Nhân dân Bình An được quản lý như một nghĩa trang công cộng thông thường, theo pháp luật Việt Nam về nghĩa địa dân sự. Sau khi chuyển giao dân sự năm 2006, chính quyền tỉnh Bình Dương đã cấp kinh phí để trùng tu, bao gồm sửa chữa 2.642 mộ, xây mới 382 mộ, và tu bổ các mộ không người chăm sóc. Các hoạt động khác như xây bàn đá thắp hương, quét sơn, trồng cây cảnh, hoa, và sửa Nghĩa Dũng Đài bằng gạch đã được thực hiện. Hệ thống thoát nước được cải thiện để tránh rễ cây phá mộ.

Tuy nhiên, tình trạng vẫn còn nhiều thách thức như nghĩa trang từng bị mô tả là ảm đạm, hoang tàn với rêu phong phủ kín, mộ hư hỏng do thoát nước kém và cây cối. Đền Tử sĩ cũng đổ nát. Thân nhân và cộng đồng hải ngoại được phép tự do trùng tu, nhưng đôi khi gặp khó khăn về thủ tục ra vào. Các đại sứ Mỹ như Marc Knapper và Ted Osius đã thăm và thúc đẩy bảo tồn, coi đây là di sản chiến tranh cần giải quyết để thúc đẩy hòa giải.

Nghĩa trang hiện là biểu tượng của nỗ lực hòa hợp dân tộc, với các hoạt động từ cựu chiến binh VNCH, thân nhân và giới trẻ Việt Nam tham gia chăm sóc mộ phần. Cộng đồng hải ngoại đã xây dựng “Nghĩa trang Biên Hòa Hải ngoại” tại Adelanto, California (diện tích 55 mẫu Anh, chi phí 10-20 triệu USD) để tưởng nhớ.

Một số nhà vận động nhân quyền từng bị câu lưu khi thắp hương, nhưng tình hình đã cải thiện. Phần đất chưa sử dụng mộ được chuyển sang mục đích kinh tế như trường dạy nghề, thể hiện sự cân bằng giữa bảo tồn và phát triển.

Lời kết

Hi vọng qua bài viết này mà đội ngũ hoa viên nghĩa trang sinh thái Sala Garden cung cấp sẽ giúp độc giả có được cái nhìn tổng quan toàn diện về nghĩa trang quân đội Biên Hoà.

Chúng tôi tin rằng việc duy trì thăm viếng, có các hoạt động cải tạo và sự kiện ở trên là điều cần thiết. Không chỉ để tưởng nhớ các vong linh đã nằm xuống vì lý tưởng của họ mà còn là một dấu hiệu cho thấy sự hoà giải dân tộc sâu sắc.

Tại Sala Garden chúng tôi cung cấp các sản phẩm mộ trong khuôn viên 50 hecta được quy hoạch bài bản và đa dạng tín ngưỡng tôn giáo. Quý khách hàng có nhu cầu về dịch vụ cải táng mộ tại TPHCM hoặc bốc mộ từ nơi khác về vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ tốt nhất.