Trong văn hóa phương Đông nói chung và Việt Nam nói riêng, tang lễ là một nghi thức thiêng liêng, trang trọng, thể hiện lòng thành kính và tiếc thương vô hạn đối với người đã khuất. Bên cạnh những nghi lễ mang đậm giá trị tâm linh và tình cảm, nhiều người cũng quan tâm đến một hiện tượng được gọi là “nhiễm lạnh đám ma” hay “nhiễm hơi lạnh”, “nhiễm âm khí”. Đây là một khái niệm dân gian dùng để chỉ tình trạng cơ thể cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, ớn lạnh sau khi đi dự tang lễ về.
Mặc dù y học hiện đại không có định nghĩa chính thức cho tình trạng này, nhưng niềm tin và kinh nghiệm dân gian về việc phòng và trị “nhiễm lạnh đám ma” vẫn được lưu truyền rộng rãi.
Bài viết này đội ngũ của nghĩa trang Sala Garden dựa trên kinh nghiệm dân gian và tham khảo các phương pháp được chia sẻ, sẽ tổng hợp chi tiết các cách hóa giải hơi lạnh từ đám ma một cách hiệu quả, giúp bạn bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
Hiện tượng “nhiễm lạnh đám ma”
“Nhiễm lạnh đám ma” là gì?
Theo quan niệm dân gian, “nhiễm lạnh đám ma” là tình trạng cơ thể bị ảnh hưởng bởi “hơi lạnh” hoặc “âm khí” toát ra từ người đã mất hoặc từ không khí tang thương, u buồn tại nơi diễn ra tang lễ. Người ta tin rằng, năng lượng tiêu cực hoặc “vía lạnh” này có thể xâm nhập vào cơ thể người sống, đặc biệt là những người có sức đề kháng yếu hoặc “yếu bóng vía”, gây ra những triệu chứng khó chịu.
Các triệu chứng “nhiễm lạnh đám ma” thường gặp
Những người tin rằng mình bị “nhiễm lạnh đám ma” thường mô tả các triệu chứng như:
- Cảm giác ớn lạnh, gai người, rùng mình dù thời tiết không lạnh.
- Mệt mỏi đột ngột, uể oải, thiếu năng lượng.
- Đau đầu, chóng mặt, nặng đầu.
- Đau nhức mình mẩy, ê ẩm cơ xương khớp.
- Khó ngủ, ngủ không sâu giấc, hay mê sảng.
- Với trẻ nhỏ: Có thể quấy khóc nhiều hơn bình thường, khó ngủ, giật mình.
- Một số người cảm thấy tinh thần bất an, lo lắng không rõ nguyên nhân.
- Dễ mắc các bệnh cảm vặt sau khi đi đám tang về.
Giải thích theo quan niệm dân gian
Âm khí/Hơi lạnh: Người mất khi trút hơi thở cuối cùng sẽ tỏa ra “âm khí” hoặc “hơi lạnh”. Không khí tại đám tang cũng bao trùm sự u buồn, tang thương, được cho là mang năng lượng không tốt.
Sự mất cân bằng Âm-Dương: Cơ thể người sống mang năng lượng Dương, trong khi môi trường tang lễ và người mất mang năng lượng Âm. Sự tiếp xúc này có thể gây mất cân bằng Âm-Dương trong cơ thể, dẫn đến mệt mỏi, khó chịu.
“Yếu bóng vía”: Những người có “vía” yếu (thường là người già, trẻ em, phụ nữ mang thai, người đang ốm, hoặc người có tinh thần không vững) được cho là dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tâm linh hoặc năng lượng tiêu cực hơn.
2. Tổng hợp các phương pháp giải hơi lạnh đám ma hiệu quả
Dựa trên niềm tin và kinh nghiệm lâu đời, ông cha ta đã đúc kết nhiều phương pháp để phòng và “trị” nhiễm lạnh đám ma. Các phương pháp này chủ yếu dựa vào việc sử dụng các nguyên liệu có tính nóng, ấm, hương thơm mạnh hoặc mang ý nghĩa tâm linh để xua đuổi “tà khí”, làm ấm cơ thể và cân bằng năng lượng.
Dưới đây là những cách phổ biến nhất, có tham khảo từ các nguồn mà đội ngũ hoa viên Sala Garden muốn chia sẻ đến bạn đọc
1. Xông hơi bằng thảo dược
Đây là phương pháp được áp dụng phổ biến và được cho là hiệu quả nhất. Hơi nóng từ nước xông kết hợp với tinh dầu từ các loại lá có tính ấm, khử trùng sẽ giúp làm ấm cơ thể, toát mồ hôi để đẩy “hơi lạnh” ra ngoài, đồng thời giúp thư giãn tinh thần.
Nguyên liệu thường dùng:
- Lá trầu không (tính ấm, khử khuẩn)
- Lá bưởi, vỏ bưởi (hương thơm dễ chịu, giải cảm)
- Sả (tính ấm, khử mùi, sát khuẩn)
- Gừng tươi đập dập (tính nóng ấm mạnh)
- Ngải cứu (tính ấm, giúp lưu thông khí huyết)
- Hương nhu, bạc hà, tía tô, kinh giới… (các loại lá có tinh dầu thơm, tính ấm)
- Quả bồ kết khô nướng (khói bồ kết có tác dụng tẩy uế, trừ tà theo quan niệm dân gian).
Cách thực hiện:
- Rửa sạch các loại lá, cho vào nồi lớn cùng bồ kết nướng (nếu có), gừng đập dập.
- Đổ ngập nước, đun sôi kỹ trong khoảng 10-15 phút cho ra hết tinh dầu.
- Chọn nơi kín gió (nhà tắm), đặt nồi nước xông xuống sàn.
- Người cần xông cởi bỏ quần áo, ngồi trước nồi nước, dùng chăn lớn trùm kín người và nồi xông.
- Từ từ mở hé vung nồi cho hơi nóng tỏa ra, hít thở sâu và để mồ hôi toát ra tự nhiên. Xông khoảng 10-15 phút hoặc đến khi cảm thấy dễ chịu và nước nguội bớt.
- Sau khi xông, dùng khăn khô lau sạch mồ hôi, thay quần áo sạch. Tuyệt đối không tắm lại ngay sau khi xông và tránh ra gió.
Lưu ý: Không nên xông nếu cơ thể quá yếu, sốt cao, mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao hoặc vừa ăn no. Phụ nữ mang thai cần tham khảo ý kiến người có kinh nghiệm.
2. Tắm nước gừng tươi hoặc nước lá
Nếu không có điều kiện xông hơi, việc tắm nhanh bằng nước ấm pha gừng hoặc các loại lá thuốc cũng giúp làm ấm cơ thể và xua đi hơi lạnh.
- Cách làm: Đun sôi một lượng lớn gừng tươi đập dập hoặc các loại lá như sả, lá bưởi, ngải cứu… Lấy nước cốt pha với nước ấm vừa đủ tắm. Tắm nhanh ở nơi kín gió, lau khô người và mặc quần áo ấm.
3. Sử dụng tỏi
Tỏi là gia vị quen thuộc nhưng trong dân gian lại mang ý nghĩa tâm linh mạnh mẽ, được tin là có khả năng trừ tà ma, xua đuổi âm khí.
Cách dùng:
- Bỏ vài nhánh tỏi vào túi áo, túi quần trước và trong khi đi đám tang.
- Khi về nhà, có thể dùng nhánh tỏi đó hoặc tỏi mới, đập dập nhẹ và xoa nhẹ lên lòng bàn tay, bàn chân, vùng trán, thái dương (lưu ý không chà xát mạnh gây bỏng rát da, đặc biệt với trẻ em).
- Một số người còn treo vài nhánh tỏi ở cửa nhà hoặc đầu giường.
Tham khảo thêm: lời cảm tạ sau tang lễ hay nhất
4. Hơ nóng cơ thể
Dùng hơi ấm của lửa để làm ấm nhanh các bộ phận dễ bị nhiễm lạnh như lòng bàn tay, bàn chân.
- Cách làm: Có thể hơ tay chân trên bếp than hồng (cẩn thận giữ khoảng cách an toàn), bếp lửa, hoặc dùng máy sấy tóc bật chế độ ấm để sấy vào lòng bàn tay, bàn chân. Một số thầy thuốc Đông y còn dùng điếu ngải cứu hơ các huyệt đạo để làm ấm kinh mạch.
- Cảnh báo: Phương pháp hơ lửa tiềm ẩn nguy cơ bỏng cao, cần hết sức cẩn thận, đặc biệt khi thực hiện cho trẻ nhỏ và người già. Không nên để lửa tiếp xúc trực tiếp với da.
5. Sử dụng dầu gió, dầu tràm
Các loại dầu này có tính nóng, mùi hương mạnh, giúp làm ấm cơ thể và át đi “hơi lạnh”. Cách làm khá đơn giản, chỉ cần bôi một ít dầu vào lòng bàn tay, bàn chân, thái dương, vùng bụng, sau gáy trước khi đi và sau khi từ đám tang về.
6. Mang theo vật phòng thân theo quan niệm dân gian:
- Lá trầu không: Vò nát vài lá trầu không và bỏ túi.
- Cành dâu tằm: Một đoạn cành dâu tằm nhỏ cũng được tin là có tác dụng trừ tà.
- Vật phẩm phong thủy: Một số người đeo vòng dâu tằm, vòng mã não đen, hoặc các loại bùa chú đã được trì tụng (tùy theo tín ngưỡng).
7. Đốt vỏ bưởi, bồ kết trong nhà
Nếu bạn để ý thì tại các vùng quê thì trước hiên nhà của mỗi đám tang thì gia chủ thường sắp xếp một bếp lửa có vỏ trái bồ kết. Mục đích để khách đến viếng thì sau khi về có thể xông qua để trị hơi lạnh bám vào cơ thể
Khi từ đám tang về, bạn cũng có thể đốt một ít vỏ bưởi khô hoặc quả bồ kết để khói hương lan tỏa khắp nhà, giúp tẩy uế không khí theo quan niệm dân gian.
Nhiễm lạnh đám ma dưới góc nhìn khoa học
Trong khi y học hiện đại không công nhận “nhiễm lạnh đám ma” là bệnh lý, các triệu chứng mà nhiều người gặp phải sau khi đi dự tang lễ là có thật. Chúng có thể được giải thích dưới góc độ khoa học và tâm lý như sau:
- Ảnh hưởng tâm lý: Không khí tang thương, nỗi buồn mất mát có thể gây căng thẳng, stress, tác động tiêu cực đến hệ miễn dịch và trạng thái tinh thần, dẫn đến mệt mỏi, khó chịu.
- Suy giảm miễn dịch tạm thời: Stress, thiếu ngủ, mệt mỏi do lo liệu tang lễ hoặc di chuyển xa có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị tấn công bởi virus, vi khuẩn thông thường.
- Thay đổi môi trường, thời tiết: Việc tập trung đông người ở đám tang làm tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh về đường hô hấp. Việc đứng lâu ngoài trời, thay đổi nhiệt độ đột ngột cũng có thể khiến cơ thể bị cảm lạnh thông thường.
- Hiệu ứng tâm lý (Nocebo): Niềm tin mạnh mẽ rằng mình sẽ bị “nhiễm lạnh” sau khi đi đám ma có thể tự nó tạo ra các triệu chứng tương ứng (hiệu ứng Nocebo, ngược với Placebo).
Do đó, bên cạnh việc áp dụng các biện pháp dân gian (nếu bạn tin tưởng và cảm thấy dễ chịu hơn), việc chăm sóc sức khỏe thực tế là vô cùng quan trọng:
- Giữ ấm cơ thể: Mặc đủ ấm khi đi dự tang lễ, đặc biệt là khi thời tiết lạnh hoặc vào ban đêm. Khi về nhà, thay quần áo sạch ngay.
- Vệ sinh cá nhân: Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng sau khi về nhà. Tắm nước ấm giúp cơ thể sạch sẽ, thư giãn và loại bỏ các tác nhân gây bệnh thông thường.
- Ăn uống đủ chất, uống đủ nước: Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, ăn thức ăn ấm nóng, uống nhiều nước ấm hoặc trà gừng để tăng cường sức đề kháng.
- Nghỉ ngơi hợp lý: Ngủ đủ giấc để cơ thể và tinh thần được phục hồi sau những căng thẳng, mệt mỏi.
- Giữ tinh thần thoải mái: Chia sẻ cảm xúc với người thân, thực hiện các hoạt động thư giãn nhẹ nhàng.
Lời khuyên khi bị nhiễm lạnh đám ma
Các phương pháp dân gian có thể mang lại tác dụng tâm lý tích cực, giúp bạn cảm thấy an tâm hơn. Tuy nhiên, không nên quá lạm dụng hoặc phụ thuộc hoàn toàn vào chúng.
Có thể kết hợp các biện pháp dân gian (như xông lá, dùng tỏi) với việc chăm sóc sức khỏe thực tế (giữ ấm, ăn uống, nghỉ ngơi) để đạt hiệu quả tốt nhất.
Khi áp dụng các phương pháp như xông hơi, hơ lửa, cần hết sức cẩn thận để tránh bị bỏng hoặc các tai nạn đáng tiếc.
Cần phân biệt cảm giác khó chịu thoáng qua do “nhiễm lạnh” theo dân gian với các triệu chứng bệnh lý thực sự.
Nếu các triệu chứng như sốt cao, ho kéo dài, khó thở, mệt mỏi nghiêm trọng hoặc kéo dài nhiều ngày không thuyên giảm sau khi áp dụng các biện pháp thông thường, bạn cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đừng chủ quan bỏ qua các dấu hiệu bệnh tật thực sự.
Lời kết
Hiện tượng “nhiễm lạnh đám ma” là một phần trong kho tàng tín ngưỡng và kinh nghiệm dân gian phong phú của người Việt. Việc áp dụng các phương pháp hóa giải không chỉ giúp nhiều người cảm thấy an tâm hơn về mặt tâm lý mà còn có thể mang lại những lợi ích nhất định cho sức khỏe nhờ tác dụng làm ấm, thư giãn của các loại thảo dược. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần kết hợp hài hòa giữa niềm tin truyền thống và các biện pháp chăm sóc sức khỏe khoa học, đồng thời luôn tỉnh táo nhận biết các dấu hiệu bệnh lý thực sự để có hướng xử trí phù hợp.
Nghĩa trang Sala Garden hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích, giúp quý vị hiểu rõ hơn về hiện tượng “nhiễm lạnh đám ma” và các cách phòng tránh, hóa giải hiệu quả, góp phần giữ gìn sức khỏe và sự an tâm khi tham dự các nghi lễ tiễn biệt người thân.
